De geboorte
Als je ziet dat de bevalling begint, laat de merrie dan zoveel mogelijk haar gang gaan. Meestal gaat de bevalling vrij vlot. Vaak gaat de merrie eerst zweten. De vliezen breken en daarna gaat ze liggen. Maar dit ligt niet allemaal precies vast. Het is belangrijk dat er telkens iets gebeurt, dat er vordering in zit. Als je paard tien minuten ligt en er gebeurt helemaal niets, dan is het goed om eens te gaan kijken. Is het je eerste veulentje? Dan is ons advies om een ervaren persoon bij de geboorte te vragen. Bijvoorbeeld een collega-fokker of de dierenarts.
Fase 1
Als de vliezen gebroken zijn en de merrie gaat liggen, zie je vaak binnen een paar minuten al de eerste hoefjes. Duurt het langer dan 10 à 15 minuten, ga dan bij de merrie naar binnen en controleer met je hand of je de hoefjes voelt. Uiteraard moet je eerst even je handen wassen. Misschien kun je het voetje een beetje in de goede richting bewegen. Heb je twijfels? Bel dan altijd de dierenarts. Doordat je zelf al gevoeld hebt, kun je ook veel beter vertellen wat er aan de hand is.
Fase 2
Eerst komen de pootjes, dan het hoofd. Daarna moet de merrie een keer flink hard haar best doen voor de ribbenkast en vervolgens komt de rest er rustig uit. Als de achterpootjes even in de merrie blijven zitten is dat helemaal niet erg. Controleer alleen wel of er geen vlies over het neusje van het veulen zit. Dat moet je er snel afhalen.
Fase 3
Als het allemaal goed gaat, laat het veulen dan even rustig liggen. Stoor de merrie en het veulen niet. De navelstreng mag eerst nog even vast blijven zitten. In deze korte tijd ontvangt het veulen driekwart liter extra bloed van de moeder. Dit is belangrijk, omdat je veulen zo extra voedingstoffen en beschermende stoffen binnenkrijgt. Deze zijn essentieel voor een goede start.
Als de merrie gaat staan breekt de navelstreng vaak vanzelf af. Als dat te lang duurt, kun je daar een handje bij helpen. Pak dan aan de kant van het veulen de navelstomp vast. Je kunt nu gaan ritsen. Dit doe je ongeveer 5 cm vanaf de buik van het veulen. Rits met je nagel over de navelstreng en als het goed is, scheurt deze vanzelf en trekken de bloedvaten zich terug. Ga in ieder geval NIET knippen. Houd vervolgens de navelstomp nog heel even vast, het bloeden stopt dan vanzelf. Het is wel verstandig om een klem bij de hand te hebben voor het geval dat niet zo is.
Het is wel belangrijk om de navelstomp daarna te ontsmetten.
Bel direct de dierenarts als:
- De merrie wel perst, maar er niets naar buiten komt
- Je wel de voorhoefjes ziet, maar geen hoofd (die kan teruggeslagen liggen)
- De achterhoefjes eerst komen
- De merrie een uitpuilende anus heeft
- Het proces te lang stilligt (langer dan 10 minuten), er geen vorderingen meer zijn
- De nageboorte er niet binnen 2 uur af is
- Je het niet vertrouwt: bij twijfel altijd bellen!
Lichaamsgeur
Een merrie die haar pasgeboren veulentje likt is niet alleen ontzettend schattig om te zien, maar ook van groot belang. Door het likken van de vacht prent de merrie de geur, vorm en de kleur van het veulen in. Ook het veulen prent zich vanaf de eerste dag de lichaamsgeur van zijn moeder in. Die geur vergeten ze allebei nooit meer. Zelfs al zouden moeder en kind elkaar twintig jaar niet zien, dan nog herkennen ze elkaar aan de lichaamsgeur.
